OZE – odnawialne źródła energii

– to takie źródła, których zasoby odnawiają się w krótkim czasie. Przykładem OZE jest energia słoneczna, wiatrowa, energia wodna (pływy i fale morskie, prądy rzeczne) oraz energia geotermalna i biomasa. Z samego słońca co roku mamy 10 tys. razy więcej energii niż wynosi roczne zużycie energii wytworzonej przez człowieka.

Nieodnawialne źródła energii

– to takie, których zasoby nie odnawiają się albo odnawiają się bardzo powoli – tak jak węgiel, ropa naftowa czy gaz ziemny, a także uran stosowany w elektrowniach jądrowych. Ich stosowanie wiąże się z zanieczyszczeniem powietrza i gleby oraz globalnym ociepleniem. Poza tym prędzej czy później się wyczerpią.

W Polsce dominuje węgiel – 76%, ropa naftowa – 13% oraz gaz ziemny – 9%. Tylko 2% to niekonwencjonalne źródła energii.

Technologia rozwija się w tym kierunku, aby indywidualne gospodarstwa domowe były jak najbardziej samowystarczalne energetycznie. Koszty użytkowania budynków stale rosną. Możliwości redukcji wydatków związanych z energią do ogrzewania, przygotowania cwu, wentylacji i oświetlenia budynku jest wiele.

Powstało pojęcie budownictwa energooszczędnego, pasywnego i samowystarczalnego energetycznie. Wskaźnikiem do podziału na rodzaj budynku jest roczne zapotrzebowanie na ciepło.

Efektywność energetyczna

✓ bardzo dobra izolacyjność ścian, dachu, podłóg na gruncie, okien

✓ maksymalna eliminacja mostków cieplnych

✓ szczelność konstrukcji

✓ mechaniczna wentylacja z wysokosprawnym odzyskiem ciepła

Budynek energooszczędny – główne cechy – maksymalizacja zysków, minimalizacja strat ciepła

✓ zwarta bryła budynku – bez zbędnych wykuszy, lukarn, itp.

✓ usytuowanie budynku na działce – względem stron świata i roślinności

✓ rozmieszczenie pomieszczeń – pomieszczenia pomocnicze i nieogrzewane od północy, a te w których stale się przebywa od południa i zachodu, gdzie jest więcej światła

✓ wybór odpowiedniej stolarki okiennej i drzwiowej – jakość i wielkość

✓ kontrolowana wentylacja – mechaniczna z odzyskiem ciepła z powietrza usuwanego, napływ świeżego powietrza przez gruntowy wymiennik ciepła (GWC)

✓ dobór systemu ogrzewania – optymalny dla źródła ciepła i funkcji pomieszczeń

✓ wykorzystanie odnawialnych źródeł ciepła – do ogrzewania pomieszczeń, podgrzewania ciepłej wody użytkowej, wytwarzania energii elektrycznej

W polskich warunkach dla budownictwa mieszkaniowego można wykorzystać:

☛ energię słoneczną

☞ pasywnie – oświetlenie światłem dziennym i wykorzystanie zysków ciepła od oświetlenia

☞ aktywnie – kolektory słoneczne do podgrzewania cwu i panele fotowoltaiczne do produkcji prądu

☛ energię biomasy – ogrzewanie kotłami na pelet, drewno, słomę, owies

☛ energię ze środowiska – różne typy pomp ciepła pozyskujące ciepło z wody, ziemi, powietrza, ścieków

☛ energię odpadową – odzysk ciepła z wentylacji

W przypadku budynków istniejących należy postępować w następującej kolejności:

1. Termomodernizacja – poprzez docieplenie ścian i dachu, podłogi na gruncie lub nad nieogrzewaną piwnicą oraz wymianę stolarki okiennej i drzwiowej oraz bramy garażowej ograniczymy straty ciepła – najtańsza energia to ta, której się nie zużywa.

2. Usprawnienie instalacji – w już zaizolowanym i szczelnym domu ma sens zamontowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła z powietrza usuwanego (rekuperacji), istniejące instalacje wodociągowe i centralnego ogrzewania powinny być – jeśli tego wymagają – przepłukane lub wymienione, oraz bezwzględnie zaizolowane

3. Wymiana źródła ciepła – z zastosowaniem technologii OZE, sprawdzenie czy konwencjonalne źródła ciepła – na węgiel i gaz – nie są przewymiarowane

W celu zmniejszenia emisji CO₂ i zwiększenia efektywności energetycznej istniejących budynków jednorodzinnych powstał program RYŚ, dzięki któremu będzie można otrzymać dofinansowanie na termomodernizację.

Rynek odnawialnych źródeł energii rozwija się tak dynamicznie, że wg obliczeń analityków koszt instalacji OZE dla domu jednorodzinnego spadnie o ok. 60% do roku 2020. Znacznie szybciej zwróci się wtedy zainwestowany w OZE kapitał.