Ocieplenie elewacji – jak uniknąć błędów wykonawczych


Przechowywanie materiału izolacyjnego


Materiały izolacyjne należy przechowywać tak, żeby nie pogorszyć ich deklarowanych właściwości. Niewłaściwe przechowywanie doprowadzi do pogorszenia przyczepności kolejnych warstw wykończenia przegród oraz do zawilgocenia ich. Nie wolno stosować materiałów niedopuszczonych do powszechnego stosowania w budownictwie.


Przygotowanie podłoża


Przed wykonaniem prac trzeba ocienić stan techniczny ścian. Powierzchnia powinna być równa i sucha oraz mocna i trwała. Należy oczyścić ją z ewentualnych zanieczyszczeń fizycznych jak kurz i brud oraz biologicznych – grzyby i mech, najlepiej wodą pod ciśnieniem, miękką szczotką lub sprężonym powietrzem. Jeśli ocieplasz dom otynkowany, a tynk nie trzyma się dobrze, należy go zbić. Ewentualne ubytki w elewacji uzupełnić zaprawą tynkarską, tak żeby wyrównać powierzchnię.

Nie wolno docieplać źle związanego, brudnego i zakurzonego podłoża. Skutkiem będzie brak lub słaba przyczepność kleju i odpadnięcie izolacji. Nie wolno ocieplać ścian po opadach i kłaść ocieplenia na zawilgocone podłoża.

Dla pewności można wykonać próbę przyczepności izolacji do podłoża. W tym celu kawałek styropianu o wymiarach 10 x 10cm posmrować zaprawą klejową i docisnąć do podłoża, poczekać 4 – 7 dni i spróbować go oderwać. Jeśli uda się ułamać styropian, podłoże nadaje się do prac ociepleniowych. W przeciwnym razie, gdy styropian odpadnie z warstwą kleju, podłoże należy oczyścić ze słabo przyczepnej warstwy, zagruntować gruntem akrylowym i ponownie wykonać próbę przyczepności. Jeśli i ta będzie negatywna, ocieplenie trzeba będzie przymocować mechanicznie.

Następnie ścianę należy zagruntować gruntem akrylowym – to zmniejszy chłonność ściany oraz właściwe przygotuje podłoże pod kolejne warstwy.


Mocowanie


Kładzenie izolacji na powierzchnię pokrytą masą wodochronną na bazie rozpuszczalników organicznych doprowadzi do deformacji i uszkodzenia warstwy styropianu.

Po wyznaczeniu wysokości cokołu należy zamontować listwę startową. Na każdy metr bieżący listwy należy stosować 3 mocowania – na skraju i pośrodku listwy. Brak listwy startowej to niezabezpieczony dół izolacji przed uszkodzeniami mechanicznymi.

Zaprawę klejącą przygotować wg instrukcji na opakowaniu – do czystego pojemnika wlać określoną ilość czystej i chłodnej wody i stopniowo wsypać zawartość worka, wymieszać przy pomocy wiertarki z mieszadłem i pozostawić na ok. 5 min. Po tym czasie ponownie przemieszać. I robić to za każdym razem, gdy zaprawa zgęstnieje. Nie wolno dodawać do kleju niczego poza wodą. Należy pamiętać, że zbyt rzadka konsystencja pogarsza przyczepność zaprawy, czas wiązania i wytrzymałość zaprawy, więc z wodą nie wolno przesadzić.

Zaprawę klejową nakładać na obrzeże styropianu warstwą o szerokości min. 3cm i grubości 1 – 2cm oraz placki zaprawy o średnicy 8-12cm w sześciu miejscach rozmieszczonych symetrycznie. Obrazowo – zaprawy powinno być tyle, żeby po nałożeniu pokrywała ok. 40% płyty, a po przyklejeniu i dociśnięciu przylegała do podłoża w 60%. Przy docieplaniu sufitów i cokołów oraz nierównych podłoży, posmarować całą powierzchnię płyty zaprawą i rozprowadzić klej metalową pacą z zębami.  Mocowanie izolacji tylko na placki i brak pasma kleju naokoło krawędzi przyklejanego ocieplenia ma wpływ na przyczepność i trwałość izolacji, a także na bezpieczeństwo pożarowe. Na skutek działania wiatru płyty styropianu przyklejone do ściany wprawiane są w drgania. Obwodowa warstwa kleju minimalizuje te drgania i zapobiega odspojeniu płyty od ściany.

Po nałożeniu kleju od razu przykleić taflę styropianu do ściany, docisnąć i wyrównać do pozostałych przyklejonych już tafli. Przyklejać od dołu do góry pasami poziomymi na mijankę. Minięcie krawędzi pionowych powinno wynieść min. 15cm. Sprawdzać na bieżąco przy pomocy poziomicy dokładność mocowania.

Przy otworach okiennych i drzwiowych należy unikać pokrywania się pionowych krawędzi płyt i pionowych narożników otworów. Należy przyciąć tak taflę styropianu, żeby jednym kawałkiem objęła narożnik otworu (kształt litery L).

Szczeliny między płytami styropianu większe niż 2cm, należy wypełnić klinami z tego samego materiału izolacyjnego. Mniejsze szczeliny wypełnia się niskorozprężną pianką poliuretanową. Po jej zastygnięciu należy ostrym nożykiem odkroić nadmiar, który wyciekł poza powierzchnię płyt.

Następnie pacą z papierem ściernym należy przeszlifować powierzchnię izolacji i zniwelować wszelkie uskoki i nierówności. Brak odpylenia i przeszlifowania powierzchni izolacji ze styropianu skutkuje nierówną powierzchnią i większym zużyciem kleju.


Na placki czy obwodowo?


Zwolennicy klejenia tylko na placki twierdzą, że tak przyklejona izolacja sprzyja oddychaniu ściany. Tymczasem na bieżąco produkowana wilgoć w domu odprowadzana jest w zdecydowanej większości przez system wentylacyjny. Popularnym twierdzeniem jest też, że warstwa powietrzna zapewnia dodatkową izolację termiczną. Byłaby to prawda, gdyby powietrze z tej przestrzeni było nieruchome, a nie stale wymieniane, a to chłodzi ścianę i powoduje większe straty ciepła. Ponadto tą samą drogą co powietrze wędrować może dym, ogień i gazy powstałe w wyniku pożaru, co jest niedopuszczalne ze względów bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Cała ściana powinna być wykonana z materiałów nierozprzestrzeniających ognia. Sprawa jest na tyle poważna, że Inspektor Nadzoru Budowlanego jest zobowiązany wstrzymać budowę gdyby okazało się, że styropian klejony jest tylko na placki, i kazać zdemontować wykonane ocieplenie. Skutkuje to nie tylko większymi kosztami montażu ale i nałożeniem grzywny na wykonawcę – patrz przepisy Prawa Budowlanego. Tylko klejenie styropianu metodą obwodowo – punktową daje odpowiednie zabezpieczenie przeciwpożarowe, a każda płyta przyklejona obwodowo będzie miała zamkniętą warstwę powietrza niewentylowanego, zapewniającego dodatkową izolację.

Prawo Budowlane Art. 5. Wymogi wobec obiektu budowlanego i urządzeń budowlanych:

1. Obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części, wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając:
1) spełnienie podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych określonych w załączniku I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) (…) dotyczących:
(…)
b) bezpieczeństwa pożarowego, (…)

Prawo Budowlane Art. 93. Przepis karny

Kto:
1) przy projektowaniu lub wykonywaniu robót budowlanych w sposób rażący nie przestrzega przepisów art. 5 wymogi wobec obiektu budowlanego i urządzeń budowlanych ust. 1–2b, (…) podlega karze grzywny.


Łączniki mechaniczne


Przy elewacjach wyższych niż 8m kołkowanie jest konieczne. Zalecane jest stosowanie 4 – 6 łączników mechanicznych na 1m2 ocieplenia, przy narożnikach budynku stosować 6 – 8szt./m2. Ważna jest długość stosowanych łączników  – dla podłoży twardych jak beton i cegła pełna wystarczy min. 6cm, dla słabszych podłoży i tych z pustkami – min. 8-9cm. Kołek musi przechodzić przez co najmniej 2 żebra bloczka z pustkami. Zastosowanie łączników mechanicznych, ich rodzaj, liczba łączników i sposób rozmieszczenia są określone w projekcie ocieplenia.

Zbyt duże zagłębienie tarczy kołka w izolację narusza strukturę ocieplenia i prowadzi do pojawienia się mostków termicznych, zbyt małe zagłębienie to ryzyko, że kołek nie utrzyma płyty. Niedopuszczalne jest zbyt głębokie kołkowanie i wyrównywanie powstałego wgłębienia klejem, który przecież ma inne właściwości izolacyjne niż styropian czy wełna. Prowadzi to do pojawiania się po czasie widocznych odbarwień na elewacji w miejscu kołków.

Do kołkowania można przystąpić po upływie 24h od przyklejenia płyt i w temperaturze powietrza powyżej 0oC. Kołki z trzpieniem z tworzywa sztucznego lub stalowe z systemową zaślepką styropianową ograniczają powstawanie mostków termicznych. Zaleca się stosowanie kołków z wykazanym współczynnikiem przenikania ciepła w punkcie nie większym niż 0,002W/K.


Warstwa zbrojona


Warstwę zbrojoną wykonuje się min. 3 dni po przyklejeniu izolacji, na przeszlifowaną i odpyloną powierzchnię. Ale nie później niż po 3 miesiącach. Pylące i pożółkłe płyty należy przeszlifować papierem ściernym.

Wszelkie narożniki naokoło otworów okiennych i drzwiowych, a także naroża budynku, narażone na uszkodzenia należy zabezpieczyć specjalnymi profilami ochronnymi – narożnikami aluminiowymi z siatką, zatopioną w zaprawie klejowej. Brak stosowania min. 10cm zakładu między pasmami siatki prowadzi do powstawania pęknięć na elewacji. Stosowanie narożników metalowych bez siatki, która umożliwia prawidłowe i trwałe wtopienie wzmocnienia prowadzi do rozwarstwienia i odspojenia narożników, a naroża budynków nie mają zabezpieczenia przed uszkodzeniami mechanicznymi.

W celu ochrony przed naprężeniami należy przykleić również paski siatki zbrojącej o wymiarach 20x30cm pod kątem 45o na narożach otworów. Brak siatki zbrojącej przyklejonej po skosach na narożnikach otworów drzwiowych i okiennych prowadzi do pękania elewacji w tych miejscach.

Po nałożeniu warstwy kleju należy niezwłocznie wtopić w niego siatkę zbrojącą. Używaj siatki z włókna szklanego o gramaturze min. 145g/m2. Po zatopieniu siatki w kleju siatka musi być niewidoczna. Nie może też leżeć bezpośrednio na warstwie termoizolacyjnej. Pasy siatki klej na zakład o szerokości ok. 10cm. Zakłady siatki nie mogą pokrywać się z łączeniami płyt styropianowych. Grubość warstwy zbrojonej powinna mieć 3-5mm. Brak siatki zbrojącej, niedokładne wtopienie siatki w klej lub klejenie siatki na goły styropian i tylko przeszpachlowanie – skutkiem są pęknięcia i odspojenie kolejnych warstw.


Wyprawa tynkarska


Zanim zatynkujesz zagruntuj warstwę zbrojoną. Wyrównasz proces wiązania i wysychania tynku, zapobiegniesz powstawaniu plam i przebarwień na elewacji. Ujednolicisz chłonność powierzchni i przyczepność tynku. Grunt dobrze jest zabarwić kolorem zbliżonym do koloru tynku. Po zagruntowaniu powierzchni ścian dobrze jest przystąpić do montażu podbitki dachowej, co uchroni przyszłą warstwę tynku przed mechanicznym uszkodzeniem.

Nieodpowiednie dobranie tynku do rodzaju termoizolacji – tynk nie spełnia swoich funkcji i nie zabezpiecza izolacji w optymalny sposób, co prowadzi do pogorszenia parametrów izolacji. Nakładanie tynku przy nieodpowiednich warunkach atmosferycznych i praca bez zalecanych przerw technologicznych – najlepiej stosować się do wytycznych producenta tynku. Warto przekonać się do stosowania jednego kompletnego systemu dociepleń. Masz wtedy gwarancję, że elewacja przygotowana w ten sposób spełnia swoją funkcję, wytrzyma długi czas bez kosztownych napraw. Łatwiej o uzyskanie gwarancji na wykonanie prac, gdy wszystkie elementy systemu do siebie pasują.

Gotowa masę tynkarską trzeba wymieszać przy pomocy wiertarki z mieszadłem koszykowym do uzyskania jednolitej konsystencji. Tynk przygotowywać zgodnie z wytycznymi producenta.

Warstwę tynku należy nakładać nie wcześniej niż po 3 dniach i nie później niż po 3 miesiącach od położenia warstwy zbrojonej. Nakładać pacą ze stali nierdzewnej a potem zatrzeć pacą z tworzywa sztucznego do uzyskania pożądanej faktury. Żeby uniknąć różnicy w strukturze czy odcieniu tynku, przerwy w pracy robić po wykonaniu całej ściany. Przy niesprzyjających warunkach atmosferycznych – niska temperatura i wysoka wilgotność – proces wiązania i schnięcia tynku może się wydłużyć.

as-gips