Oczyszczalnie mechaniczno – biologiczne są dobrą alternatywą dla szamb – ich eksploatacja nie jest uciążliwa, a koszty zakupu i montażu zwracają się szybko. Szambo – pod warunkiem, że jest szczelne – a tylko takie jest legalne – co miesiąc generuje koszt, gdy trzeba je opróżnić. Przydomowa oczyszczalnia wymaga takiego opróżniania raz na dwa lata, co sprawia, że jej zakup i montaż po prostu się opłaca.

Składają się z osadnika gnilnego z filtrem oraz drenażu rozsączającego, zakończonego studzienkami napowietrzającymi.

W oczyszczalni zachodzą dwa etapy oczyszczania ścieków – beztlenowy i tlenowy.

Ścieki z budynku trafiają do osadnika gnilnego, gdzie zachodzi proces beztlenowego oczyszczania oraz oddzielania się części stałych od ciekłych. Części stałe opadają na dno, gdzie zagniwają. Części ciekłe po przejściu przez filtr, znajdujący się na wylocie zbiornika przechodzą do drugiego etapu oczyszczania – tlenowego – na złożu filtracyjnym. Drenaż ułożony jest na warstwie żwiru i tłucznia o frakcji 20 – 40mm. Niewielki spadek drenażu (3‰) pozwala ściekom równomiernie rozlać się na całym złożu filtracyjnym.

Jak to działa

☛ osadnik gnilny – etap beztlenowy oczyszczania ścieków – zagniwanie, zbiornik powinien być na tyle duży, żeby czas przetrzymywania ścieków wynosił min. 3 doby, ścieki dopływające do niego jeszcze ciepłe – wtedy szybszy jest rozwój bakterii i bardziej intensywnie przebiega rozkład ścieków

☛ wentylacja osadnika gnilnego – przez wewnętrzną instalację kanalizacyjną i wywiewkę na dachu

☛ filtr na wylocie ścieków z osadnika – oczyszcza mechanicznie płynną frakcję ścieków przed dalszym procesem oczyszczania

☛ zakrzywiony do dołu wylot ścieków ze zbiornika – zapobiega przedostaniu się tłuszczów na złoże filtracyjne; tłuszcze jako lżejsze znajdują się w górnej części zbiornika

☛ drenaż rozsączający – drugi etap oczyszczania ścieków – tlenowy. Niewielki spadek drenażu (3‰) pozwala ściekom równomiernie rozlać się na całym złożu filtracyjnym. Optymalna głębokość posadowienia drenażu to 80 – 100cm. Głębiej trudno o bakterie tlenowe i dopełnienie procesu oczyszczania

☛ złoże filtracyjne – warstwa żwiru i tłucznia o frakcji 20 – 40mm, na której układa się drenaż rozsączający; podczyszczone w osadniku gnilnym ścieki rozlewając się na złożu filtracyjnym tworzą błonę biologiczną naokoło kamieni. Błona biologiczna złożona jest z bakterii tlenowych i ścieków, które stanowią dla nich pożywienie

☛ studzienka napowietrzająca – spina nitki drenażu po wyjściu z osadnika i na jego końcówkach – umożliwia przewietrzanie drenażu i zapewnia odpowiednie natlenienie złoża filtracyjnego

☛ piasek – po przejściu ścieków przez złoże biologiczne dodatkowo je filtruje przed przedostaniem się do gleby i wód podziemnych

Eksploatacja przydomowej oczyszczalni

✓ raz w miesiącu należy zasilić oczyszczalnię preparatem biologicznym. Wystarczy wsypać lub wlać preparat do miski ustępowej i spuścić wodę. Odpowiednie szczepy bakterii likwidują zapachy, niszczą patogeny (bakterie coli, salmonellę), a także udrażniają kanalizację.

✓ raz na pół roku należy wymienić filtr na wylocie ścieków z osadnika.

✓ raz na dwa lata należy opróżnić osadnik gnilny z zanieczyszczeń stałych, zalegających na dnie zbiornika. Robi się to tak samo jak w przypadku zwykłego szamba – przy pomocy wozu asenizacyjnego.

✓ przy okazji większych mrozów należy wspomóc pracę oczyszczalni dostarczając preparat biologiczny częściej.

✓ przydomowa oczyszczalnia ścieków nie jest przystosowana do usuwania ze ścieków chemikaliów, należy więc zwrócić uwagę na to co do kanalizacji zrzucamy. Także na środki do prania i mycia toalet. W proszku do prania zawarte są fosforany, których biologiczna oczyszczalnia nie usuwa, natomiast chlor i jego związki w środkach do mycia łazienek zabijają bakterie, także te w osadniku gnilnym i złożu filtracyjnym. Florę bakteryjną można odtworzyć, dozując odpowiednią ilość biopreparatu.

Formalności

Oczyszczalnia nie wymaga pozwolenia na budowę, jeśli jej przepustowość jest mniejsza niż 7,5 m³/dobę (do 50 mieszkańców), wystarczy zgłoszenie. W tym celu należy w urzędzie złożyć projekt oczyszczalni razem z wnioskiem o zgłoszenie zamiaru budowy. Jeśli w okresie 30 dni nikt nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji, można przystąpić do prac budowlanych. Zgłoszenie zamiaru budowy jest ważne przez 3 lata.

Projekt

Do realizacji przedsięwzięcia będą potrzebne:

✓ decyzja o warunkach zabudowy lub miejscowy plan zagospodarowania terenu – pozwalające wpisem na zamontowanie przydomowej oczyszczalni ścieków

✓ kopia aktualnej mapy zasadniczej w skali 1:500 z naniesionym budynkiem. Mapa powinna mieć taki zakres, żeby widać było cały obszar oddziaływania oczyszczalni, czyli jakie obiekty znajdują się w promieniu 50m od planowanej lokalizacji drenażu. Na mapce należy wrysować w skali projektowaną oczyszczalnię i zaznaczyć odległości od poszczególnych elementów na działce. Mapkę należy pobrać za opłatą z Wydziału Geodezji i Kartografii przy Starostwie Powiatowym

✓ druk zgłoszenia budowy – do pobrania na stronie BIP Starostwa Powiatowego, w zakładce Wydziału Budownictwa

✓ badania geologiczne gruntu – żeby ocenić, czy grunt jest w stanie odebrać ścieki, które zamierzamy do niego zrzucić. Ważny jest też poziom wód gruntowych – 1,5m od nitki drenażowej to optymalna wartość. Jeśli grunt jest nieodpowiedni (glina), a poziom wód gruntowych jest w porządku, to można wymienić grunt pod złożem filtracyjnym na bardziej korzystny (piasek). Jeśli poziom wód gruntowych jest zbyt wysoki, można wybrać wariant oczyszczalni z kopcem filtracyjnym, ale takie rozwiązanie wymaga zastosowania przepompowni ścieków. Można również odprowadzać podczyszczone ścieki do wód powierzchniowych – takie rozwiązanie wymaga opracowania operatu wodnoprawnego i zgód podmiotów, którzy administrują tymi wodami.

✓ pozwolenie wodnoprawne – potrzebne jest, gdy oczyszczone ścieki zrzucamy na teren nie będący naszą własnością, np. do rzeki albo do rowu melioracyjnego. Takie pozwolenie potrzebne jest też wtedy, gdy ilość ścieków przekracza 5m³/dobę, czyli zwykłe korzystanie z wód, a zamierzamy je zrzucać na teren będący naszą własnością. Aby zdobyć pozwolenie wodnoprawne należy opracować operat wodnoprawny i złożyć w Starostwie Powiatowym w Wydziale Ochrony Środowiska.