Nowoczesne budownictwo wymaga nowoczesnego podejścia do wentylacji. Zanim zaczęliśmy ulepszać stare budownictwo, wymiana powietrza następowała przez nieszczelności konstrukcji i niskiej jakości stolarkę okienną. Dziś montujemy szczelne okna, ocieplamy, budynek staje się szczelny i… walczymy z grzybem na ścianach. Wszystko z powodu braku odpowiedniej wymiany powietrza w pomieszczeniach.

W tradycyjnych domach mamy wentylację naturalną – standardowo kratka wentylacyjna w kuchni i łazience. Czasem zamiast wywiewać powietrze zużyte, kratką wentylacyjną przedostaje się zimne powietrze z zewnątrz do domu. Albo jeszcze gorzej – to wszystko co próbujemy usunąć – spaliny z kotła, dym z pieca albo wyziewy z kanalizacji. Bronimy się przed tym zakrywając kratki, ale wtedy w domu nie ma zupełnie wymiany powietrza. Żyjemy jak w puszce – wdychamy to co wydychamy. Dwutlenek węgla, para wodna z gotowania, kurz, zapachy, które wydzielają wykładziny i meble. Ma to wpływ na nasze samopoczucie (bóle głowy, ospałość), zdrowie (alergie, przewlekłe choroby) oraz komfort mieszkania (wilgoć i grzyb na ścianach). Wyjściem z sytuacji może być mechaniczna wentylacja z odzyskiem ciepła czyli rekuperacja.

JAK TO DZIAŁA?

Rekuperacja to odzysk ciepła z powietrza usuwanego.  Żeby był możliwy, trzeba powietrzem odpowiednio pokierować. Tu nie chodzi tylko o wentylator, który będzie napędzał cały układ i tracił prąd. Zimne powietrze z zewnątrz ogrzewane jest w wymienniku ciepła przez ciepłe powietrze usuwane z budynku.
Jak to wygląda liczbowo ilustruje przykład:

☟ przy temperaturze nawiewanego powietrza przed wymiennikiem: -16^oC

☟ przy temperaturze usuwanego powietrza z pomieszczeń: +20^oC

☟ przy sprawności temperaturowej rekuperatora: 70%

☞ temperatura powietrza nawiewanego do pomieszczeń po przejściu przez rekuperator wyniesie 9,2^oC

Dzięki zastosowanej rekuperacji, która działa dzięki odpowiedniemu pokierowaniu strumieni powietrza, odciążamy system ogrzewania – w przykładzie obliczeniowym różnica temperatur między powietrzem zewnętrznym a tym, po przejściu przez rekuperator wynosi ponad 25^oC – o tyle ogrzane zostało przez powietrze usuwane. Wynika z tego, że inwestycja w rekuperację szybko się zwróci obniżając koszty ogrzewania budynku i zapewniając odpowiedni mikroklimat w pomieszczeniach.

WYMAGANIA DLA CENTRALKI

Wymienniki ciepła w tego typu centralkach mają różną budowę i w związku z tym różną sprawność odzysku ciepła.

Oprócz wymiennika centralka wyposażona jest w filtry, na których zatrzymują się zanieczyszczenia z powietrza zewnętrznego.

WYMIENNIK ZIMOWY, WYMIENNIK LETNI

Zimą odzyskujemy ciepło z powietrza usuwanego w rekuperatorze, ale latem jest to zbędne. Potrzebny będzie by-pass czyli obejście wymiennika – powietrze zewnętrzne (tym razem ciepłe) nie przechodzi przez wymiennik w centralce, tylko bezpośrednio do układu wentylacyjnego.

Latem mamy inny problem – zbyt wysoka temperatura zewnętrzna. Na to też jest sposób – gruntowy wymiennik ciepła (GWC). Ciepłe powietrze kierowane jest do przewodów położonych w ziemi. Na pewnej głębokości temperatura gruntu jest na stałym poziomie, niezależnie od warunków zewnętrznych. Tu także następuje wymiana ciepła, powietrze z zewnątrz przechodząc przez przewody ułożone w gruncie ochładza się.

GWC przyda się również zimą, kiedy istnieje niebezpieczeństwo oszronienia wymiennika. Zastępuje wtedy nagrzewnicę elektryczną.

PROJEKT

Projekt jest niezbędny, żeby zbudować dobrze działającą instalację z zachowaniem podstawowych parametrów – ilości powietrza nawiewanego i wywiewanego, prędkości przepływu powietrza w kanałach oraz aby zminimalizować hałas.

Projektant pracując na podkładach budowlanych uzyskanych od inwestora, oblicza niezbędną ilość powietrza nawiewanego i wywiewanego, bilansuje je, dobiera wielkość rekuperatora, znajduje najlepsze miejsce na czerpnię i wyrzutnię oraz rozmieszcza nawiewniki i wywiewniki.

czy kupując gotowy projekt domu z katalogu warto dokupić projekt wentylacji mechanicznej?

Zazwyczaj kupując gotowy projekt nanosicie poprawki, zmieniacie układ ścian, czasem funkcję pokoi, lokalizację i wielkość okien. Czasem nie wnosicie żadnych zmian, ale gdy architekt adaptuje Wasz projekt do warunków na działce, ustawia go względem stron świata.

Lokalizacja czerpni musi być po stronie chłodnej i mniej wietrznej (północnej lub wschodniej). Może się okazać, że projekt wentylacji mechanicznej przy adaptacji także będzie wymagał poprawek i przeliczeń.

Zlecając projekt osobno, macie wpływ na lokalizację nawiewników i wywiewników, lokalizację centralki, czerpni, wyrzutni – wszystko to podlega uzgodnieniom z projektantem przy Waszym udziale i dzięki temu wiecie za co płacicie.

WYKONANIE

Przewody rozprowadzające powietrze wentylacyjne powinny być dobrej jakości i tylko do tego przeznaczone. Nie wolno stosować w tym celu rur kanalizacyjnych, rur karbowanych od wewnątrz ani rur, które odkształcają się pod wpływem nacisku, czy emitują jakikolwiek zapach. Najlepsze są rury stalowe lub z tworzyw sztucznych o odpowiedniej sztywności poprzecznej – okrągłe lub o przekroju owalnym.

Pozostałe elementy instalacji jak kształtki, rozdzielacze, itp. najlepiej stosować tego samego producenta co rury – nie będzie problemu z dopasowaniem ich do siebie, a na połączeniach najłatwiej o nieszczelności, a przez to zwiększone straty ciśnienia.

Żeby instalacja wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła pracowała prawidłowo należy umożliwić swobodny przepływ powietrza od nawiewników do wywiewników. W tym celu każde drzwi wewnętrzne powinny mieć w dolnej ich części nawiew. Można go zrealizować na kilka sposobów – podcięcie drzwi, zamontowanie tulei albo montaż kratki wentylacyjnej. Powierzchnia światła nawiewu powinna wynosić:

– 80cm² – dla drzwi do pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych

– 200cm² – dla drzwi do pomieszczeń sanitarnych

EKSPLOATACJA

Obsługa wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła jest mało uciążliwa. Po wyregulowaniu pracy centralki przez instalatora mamy do dyspozycji sterownik, który montuje się w dogodnym miejscu na ścianie. Znajdziemy tam podstawowe parametry pracy i w razie potrzeby będzie można nimi operować. Oprócz codziennej pracy raz na jakiś czas instalacja podlega konserwacji.

Raz na 3 – 6 miesięcy

✓ skontrolować i wymienić filtry

Raz w roku

✓ wyczyścić czerpnię i wyrzutnię

✓ wyczyścić wnętrze centrali wentylacyjnej

✓ sprawdzić parametry pracy centralki

Raz na 8-10 lat

✓ dokonać inspekcji czystości całej instalacji i w razie potrzeby wykonać czyszczenie.